Επέτειος Πολυτεχνείου: Η πολύκροτη δίκη των καταληψιών της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου Πατρών το 1973

Μπορεί το Πανεπιστήμιο της Πάτρας, το περίφημο «Παράρτημα» και η οδός Κορίνθου να μην έζησαν (ευτυχώς )  τις ίδιες δραματικές, γεμάτο πόνο και θάνατο στιγμές και τα τανκς  της οδού Πατησίων και των γύρω δρόμων του Πολυτεχνείου της Αθήνας, όμως το Φοιτητικό Κίνημα και το φρόνημα των εν Πάτραις φοιτητών ήταν εξίσου μαχητικό και η Πάτρα συμμετείχε επάξια στο δίκτυο των πανεπιστημίων που αντιστέκονταν στην Χούντα και διαδήλωναν για ελευθερία και δημοκρατία.

Μία τέτοια σημαντική στιγμή της φοιτητικής αντίστασης  θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε μέσα από μνήμες και το δικαστικό ρεπορτάζ της εποχής: Την κατάληψη της Φοιτητικής Λέσχης της Πάτρας τον Φεβρουάριο του 1973 και την βίαιη εκκένωσή της από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις που οδήγησε σε μια πολύκροτη δίκη, καθαρά πολιτικού χαρακτήρα.

Ο φοιτητικός αγώνας κατά της Δικτατορίας βρισκόταν ήδη σε έξαρση τις αρχές του 1973. Οι φοιτητές αγωνίζονταν δυναμικά για την κατοχύρωση της αυτοτέλειας και του ασύλου των ΑΕΙ.

Η Χούντα αντέδρασε με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Στις 10 Φεβρουαρίου 1973 (ΦΕΚ Α΄ 38/10-10-1973) δημοσιεύεται το Νομοθετικό Διάταγμα 1347/73 που τροποποιούσε το Νόμο περί Στρατολογίας (Ν.Δ. 720/72) και έδινε το δικαίωμα στον Υπουργό Εθνικής Αμύνης να «διατάσση την διακοπήν χορηγηθείσης αναβολής κατατάξεως εις σπουδαστάς, ονομαστικώς  κατόπιν προτάσεως του Αρχηγείου του οικείου Κλάδου Ενόπλων Δυνάμεων» και στις περιπτώσεις που ο σπουδαστής είχε υποστεί «οιαδήποτε πειθαρχική ποινή επιβληθείσης υπό του κατά νόμον αρμοδίου οργάνου, πολυμερούς ή μονομελούς» ή στην περίπτωση που του είχε επιβληθεί καταδίκη σε οιαδήποτε ποινή για παράβαση άρθρων του Ποινικού Κώδικα που σχετίζονταν με απείθεια, αντίσταση ή θρασύτητα κατά της Αρχής, στάση, στάση κρατουμένου, ελευθέρωση ή απόδραση κρατουμένου, αντιποίησης Αρχής ή στολής. Ο στόχος προφανής: Η στοχοποίηση των «δραστήριων και αντιδραστικών» φοιτητών και η άμεση στράτευσή τους με σκοπό τον «σωφρονισμό»  τους από την αρμόδια στρατιωτική Υπηρεσία , την περιβόητη ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Φυσικά υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και τα πρώτα θύματα ήταν 8 φοιτητές που συνελήφθηκαν στις 14-2-1973 στο Πολυτεχνείο Αθηνών και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης 8-11 μηνών με τριετή αναστολή από το Τριμελές Αυτόφωρο Πλημμελειοδικείο Αθηνών.

Στην Πάτρα λειτουργούσε ατύπως μια ομάδα δικηγόρων με την ονομασία «Δημοκρατικοί Δικηγόροι Πατρών» η οποία είχε συχνά συναντήσεις, πολλές φορές σε μαγαζιά όπου στα διπλανά καθίσματα κάθονταν και άτομα της Ασφάλειας, εν γνώσει των συγκεντρωμένων. Σκοπός της ήταν η παρέμβαση στα πολιτικά τεκταινόμενα και στην ανάδειξη της Δημοκρατίας που βρισκόταν «στον γύψο». Η ομάδα αυτή , απέστειλε έγγραφη συμπαράσταση στους συλληφθέντες φοιτητές, την οποία υπέγραψαν 23 μέλη της και δημοσιεύθηκε στον τοπικό πατραϊκό τύπο (Εφημερίδα Ημέρα των Πατρών) αλλά και στην Αθηναϊκή Εφημερίδα  «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 20 Φεβρουαρίου 1973. Μάλιστα το έγγραφο , όπως μου περιέγραψε ο γνωστός δικηγόρος και μετέπειτα βουλευτής Δημήτρης Γεωργόπουλος, παρέδωσε ο ίδιος στα γραφεία της Εφημερίδας Ημέρα τα οποία βρίσκονταν στην οδό Ρήγα Φεραίου και Πάροδος Ανδρ. Μιχαλακοπούλου 61Α΄, στο Επιμελητήριο, σε δημοκράτη δημοσιογράφο, με πάση μυστικότητα, με τσιλιαδόρο τον αείμνηστο δικηγόρο και μετέπειτα βουλευτή Γεώργιο Τσαφούλια και κατόπιν προτροπής τριών εκ των υπογραφόντων δικηγόρων και ιδιαίτερα του μετέπειτα Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου, που μάλιστα του είπε ότι αναλαμβάνει και την ευθύνη σύνταξης του κειμένου, εάν συλληφθεί ο Γεωργόπουλος ως κομιστής και τον ερωτήσει η Ασφάλεια σχετικά με τον συντάκτη του κειμένου.

Το κείμενο ήταν το εξής:

«Οι υπογεγραμμένοι επιθυμούμεν να διαδηλώσωμεν την αμέριστον συμπαράστασίν μας εις τον δίκαιον, ευγενή και μετά παρρησίας αγώνα των φοιτητών δια την κατοχύρωσιν της αυτοτελείας και του ασύλου των Ανωτάτων Πνευματικών Ιδρυμάτων.

Θεωρούμεν ότι υπηρετεί τα αληθή και μακροπρόθεσμα συμφέροντα του έθνους, η κατασφάλισις  του δικαιώματος ελευθέρας εκφράσεως της γνώμης των φοιτητών, επί παντός θέματος σχετιζομένου με τας σπουδάς των.

Ως εκ τούτου αξιούμεν την κατάργησιν  του προσφάτως θεσπιθέντος νόμου περί άρσεως της αναβολής στρατεύσεως, μη δυναμένου, κατά την γνώμην μας, να ερμηνευθή άλλως, ει μη ότι αποσκοπεί εις την καταπτόησιν των διαμαρτυρομένων φοιτητών.

Αποδοκιμάζομεν ως αντίθετον προς το εθνικόν συμφέρον τον χαρακτηρισμόν παντός διαμαρτυρομένου, ως ξενοκίνητου, αναρχικού ή κομμουνιστού.

Πάτρα τη 19 Φεβρουαρίου 1973 »

Την δήλωση υπογράφουν οι εξής 23 δικηγόροι:  Ελισσαίος Ανδρονόπουλος, Νίκος Αντωνόπουλος, Βασίλης Ασπρούλιας, Απόστολος Αυλωνίτης, Γεώργιος Γιαννόπουλος, Ιωάννης Γιαννόπουλος, Δημήτρης Γεωργόπουλος, Ανδρέας Κανελλόπουλος, Γεώργιος Κατσιγιάννης, Ανδρέας Κακογιάννης, Νίκος Καρπέτας, Παύλος Μαρινάκης, Βασίλης Μπεκίρης, Γεώργιος Μπονάνος, Γεώργιος Παπαγιαβής, Νίκος Πατρώνης, Σπήλιος Πουλακίδας, Κωστής Στεφανόπουλος, Παναγιώτης Σαλαμαλίκης, Ιωάννης Σκούρτος, Γεώργιος Τσαφούλιας, Θεόδωρος Τσάκας και Ασημάκης Φωτήλας.

Το Φοιτητικό Κίνημα στη Πάτρα ήταν πολύ μαχητικό και ήδη από 27 Φεβρουαρίου 1973 οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών με απόφασή τους, απείχαν από τα μαθήματά τους. Οι εξελίξεις των Αθηνών επηρέαζαν και την δική τους στάση.

Λίγες μέρες αργότερα, στην Πάτρα, στις 16 Μαρτίου 1973 , η Διοίκηση του Ιδρύματος αρνείται να παραχωρήσει το Αμφιθέατρο για την τέλεση της Γενικής Συνέλευσης των φοιτητών. Οι φοιτητές αντιδρούν με πορεία στους δρόμους της πόλης η οποία καταλήγει στην Φοιτητική Λέσχη του Πανεπιστημίου Πατρών , που βρισκόταν ψηλά στην οδό Πατρέως, κοντά στις σκάλες που οδηγούσαν στην πάνω πόλη. Η Λέσχη περιελάμβανε το εστιατόριο των φοιτητών, το γραφείο του Συλλόγου των φοιτητών και εντευκτήριο. Το μέρος οχυρώνεται με τραπέζια και καρέκλες και οι αυτό –εγκλωβισμένοι κηρύσσουν το μέρος ως Πανεπιστημιακό Άσυλο και εμποδίζουν την είσοδο της Αστυνομίας. Η Αστυνομία καταφεύγει σε απειλές και τελεσίγραφα, οι δε φοιτητές αντιδρούν τραγουδώντας αντιδικτατορικά τραγούδια. Στο τέλος η Αστυνομία εισβάλλει στο χώρο και εκκενώνει βιαίως τον χώρο αφού κάνει και τις σχετικές συλλήψεις. Το γεγονός παίρνει μεγάλη έκταση στην κοινή γνώμη της Πάτρας ως σημαντική αντιδικτατορική πράξη και επικρατεί αναβρασμός και δυσφορία για την σύλληψη οκτώ φοιτητών που κρίνονται εμπλεκόμενοι στα επεισόδια. Αυτοί οδηγούνται σε δίκη στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Πατρών με την κατηγορία της απείθειας.

Σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Γεωργόπουλο, έναν εκ των συνηγόρων υπεράσπισης, η δίκη δεν έγινε με την διαδικασία του αυτοφώρου, καθώς υπήρξε μεγάλη δυσανασχέτιση από το φοιτητικό κίνημα και τον κόσμο και οι κρατούντες έκριναν ότι η παρουσία των φοιτητών που θα υποστήριζαν τους κατηγορούμενους θα δημιουργούσε επιπλέον εντυπώσεις στον κόσμο της Πάτρας. Επιλέχθηκε, λοιπόν, η δικάσιμος της 10ης Αυγούστου, όπου οι φοιτητές θα βρίσκονταν στους τόπους κατοικίας τους και οι κάτοικοι σε θερινές διακοπές οπότε η δίκη θα είχε τον μικρότερο δυνατό αντίκτυπο.

Κατηγορούμενοι ήταν  οι φοιτητές : Διονύσιος Ταγκαλάκης, Βελισσάριος Μουντράκης, Νίκος Ηλιόπουλος, Γεώργιος Δημητριάδης, Ιωάννης Πουντουράκης, Τζόγια Καππάτου, Αντώνης Τσουρινάκης και Κώστας Βογιατζής.  Την υπεράσπισή τους ανέλαβαν οι πατρινοί δικηγόροι: Διονύσιος Αργυρόπουλος, Κωστής Στεφανόπουλος , Παύλος Μαρινάκης, ο νεαρός τότε Δημήτρης Γεωργόπουλος και ο αθηναίος δικηγόρος Σταύρος Κανελλόπουλος. Παραστάθηκε επίσης ως παρατηρητής και εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας  των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η  γαλλίδα δικηγόρος Οντίλ Νταβερνάς, που ήρθε από το Παρίσι. Στην έδρα του Δικαστηρίου ο Πρωτοδίκης Ηλίας Γιανακάκος και ο αντισαγγελεύς Πέτρος Βέρροιος.

Οι γύρω δρόμοι ήταν γεμάτοι από ενθουσιώδεις φοιτητές που συμπαραστεκόντουσαν με συνθήματα και πορείες στην πόλη στους 8 κατηγορούμενους. Το Δικαστικό Μέγαρο της οδού Γούναρη ήταν φυλασσόμενο από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις η δε είσοδος στην αίθουσα του ακροατηρίου επετράπηκε σε ελάχιστους. Μάλιστα απαγορεύτηκε η είσοδος σε αυτήν και σε ασκούμενους δικηγόρους που δεν έφεραν μαζί τους υπηρεσιακή ταυτότητα. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε λήξη στο ημερήσιο ωράριο λειτουργίας του δικαστηρίου και μετά από μια σύντομη σχετικά μεσημεριανή διακοπή της ακροαματικής διαδικασίας, η δίκη συνεχίστηκε στις 5:30 μμ έως αργά το βράδυ, η δε απόφαση εκδόθηκε στις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Οι φοιτητές προσπάθησαν να εισέλθουν ειρηνικά στο Μέγαρο κατά την επανάληψη της διαδικασίας αλλά απωθήθηκαν από τους αστυνομικούς. Τότε αυτοί σχημάτισαν μικρή διαδήλωση με ρυθμικά χειροκροτήματα και φώναζαν συνθήματα όπως «Ελευθερία» και «Συμπαράσταση Λαέ». Από την οδό Μαιζώνος προχώρησαν προς την οδό Αγίου Νικολάου και εισερχόμενοι στην οδό Ρήγα Φεραίου διαλύθηκαν από μικρές αστυνομικές δυνάμεις  χωρίς όμως να σημειωθούν επεισόδια ή έκτροπα.

Σύμφωνα με τα πρακτικά της δίκης, πρώτα εξετάστηκε ως μάρτυρας κατηγορίας ο αξιωματικός της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφαλείας  Αναστ. Σύφαντος , που αναφέρθηκε στο ιστορικό του φοιτητικού κινήματος στην Πάτρα  τονίζοντας ότι μετά την 27η Φεβρουαρίου αποφασίστηκε αποχή από τα μαθήματα. Ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο ποιοι φοιτητές έριξαν την ιδέα της αποχής. Απάντησε: «Νομίζω ότι ήταν ο Ταγκαλάκης, Πουντουράκης και δεν είμαι βέβαιος εάν ήταν και ο Τσουρινάκης». Συνέχισε λέγοντας ότι οι φοιτητές έψαλαν καθ’οδόν τραγούδια και έριχναν συνθήματα, εντός δε του εστιατορίου, το οποίο κατέχεται από ιδιώτες, προέβησαν σε «οχλαγωγικάς εκδηλώσεις». «Εκλήθησαν οι τέσσαρες πρώτοι εκ των κατηγορουμένων , εμάζεψαν καθίσματα και προέτρεψαν και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Οι τέσσαρες εκ των κατηγορουμένων είχαν καρέκλες εις τα χέρια των , εις την θέαν όμως των πολυαρίθμων αστυνομικών που ανήλθον εις το εστιατόριον, επείσθησαν τελικώς να φύγουν. Συνελήφθησαν επίσης και οι υπόλοιποι τέσσαρες που ήρχοντο από το Πανεπιστήμιον»

Πρόεδρος: Τα συνθήματα τα εφώναζον μέσα εις την αίθουσα;

Μάρτυς: Ναι αλλά εφώναζον δυνατά.

Πρόεδρος: Ποιοι ήσαν οι κύριοι υποκινηταί;

Μάρτυς: Νομίζω, Πουντουράκης, Ταγκαλάκης, Ηλιόπουλος, Δημητριάδης, Καππάτου και οι άλλοι.

Εισαγγελέας: Ήσαν μέσα οι τέσσερις πρώτοι των κατηγορουμένων όταν φωνάζατε να φύγουν από το εστιατόριο;

Μάρτυς: Ναι. Νομίζω ήταν οι Ηλιόπουλος, Ταγκαλάκης, Δημητριάδης και δεν θυμάμαι αν ήταν και ο Μουντράκης.

Τότε ο Μουντράκης παρενέβη στην διαδικασία και φώναξε:  Ήμουν

Στη συνέχεια ο μάρτυς είπε ότι η κατάληψη ξεκίνησε στις 11 το πρωί και οι καταληψίες είχαν σκοπό να παραμείνουν εκεί συνεχώς «γι’αυτό τα έκαναν όλα αυτά». «Το εστιατόριο ανήκει σε ιδιωτική επιχείρηση , του κου Ρασσιά, ο οποίος του είπε ότι οι καταληψίες έσπασαν όλα τα έπιπλα του εστιατορίου».

Η υπεράσπιση ξεκίνησε με ερωτήσεις από τον συνήγορο Δημήτρη Γεωργόπουλο. Έγινε η εξής στιχομυθία

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ: Εϊπατε ότι ενώ εζήτουν συνάθροισιν δεν την ήθελαν.

ΜΑΡΤΥΣ: Ναι

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ: Τότε γιατί έστειλαν εξώδικον πρόσκλησιν εις τον Σύλλογον;

ΜΑΡΤΥΣ: Δια να δημιουργήσουν προϋποθέσεις διότι τα θέματά των δεν ήταν καθαρώς φοιτητικά.

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ: Γιατί τότε έδωσαν το υπόμνημα εις την Πρυτανείαν του Ιδρύματος. Η κατάργησις του Νόμου 720/72 που δίδει το δικαίωμα εις τον Υπουργόν Αμύνης να διακόπτει την αναβολήν στρατεύσεως τους αφορά ή όχι;

ΜΑΡΤΥΣ: Τους αφορά.

Στη συνέχεια απηύθυνε ερωτήσεις ο συνήγορος Παύλος Μαρινάκης ο οποίος απέσπασε την δήλωση του μάρτυρα ότι τέσσερις εκ των φοιτητών παρέμειναν στο Πανεπιστήμιο (Κτήριο Παραρτήματος) για να μιλήσουν με τους καθηγητές για το θέμα της Λέσχης.

Στις ερωτήσεις του συνηγόρου Κωστή Στεφανόπουλου που έλαβε την σκυτάλη, ο μάρτυρας είπε ότι η συγκέντρωση της Λέσχης ήταν ιδιωτική συγκέντρωση και ότι οι ιδιωτικές συγκεντρώσεις επιτρέπονται. Αργότερα όμως σε ερώτηση του συνηγόρου Διονυσίου Αργυρόπουλου είπε ότι θεωρεί τις φοιτητικές συγκεντρώσεις παράνομες.

Κατόπιν εξετάστηκαν ως μάρτυρες οι φοιτητές Κωνσταντίνος Ευαγγελάτος και Δημήτριος Τσίγκας. Στη συνέχεια εξετάστηκε ως μάρτυρας ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ του Πανεπιστημίου Πατρών και Καθηγητής της Μηχανικής, Κωνσταντίνος Γούδας.

Αναφερόμενος στα γεγονότα του Μαρτίου, είπε ότι προηγήθηκε υποβολή αίτησης για φοιτητική συνέλευση, η οποία όμως δεν επετράπη. Από πλευράς πανεπιστημίου θεωρήθηκε ότι λόγω της σπουδαιότητας της αποστολής του Ιδρύματος, η οποία με την συνάθροιση αυτή θα παρεβλάπτετο, οι ενέργειες αυτές δεν ήταν ορθές. Το πρωί της 16ης Μαρτίου αναρτήθηκε απαγορευτική για την είσοδο των μη διατεθειμένων να παρακολουθήσουν μαθήματα φοιτητών,  ανακοίνωση, η οποία παρόλο που αμφισβητήθηκε, ήταν πραγματική. Στην εξώθυρα δε του Ιδρύματος υπήρχαν υπάλληλοί του με επι κεφαλής επίκουρο καθηγητή. Συνέστησε δε ο κ. Γούδας στους φοιτητές να μείνουν μαζί του λίγοι εκπρόσωποι , οι δε υπόλοιποι φοιτητές να απομακρυνθούν και να πληροφορηθούν αργότερα τις τυχόν αποφάσεις. Δεν τους συνέστησε να πάνε στην Λέσχη. Την επιτροπή καθηγητών την αποτελούσε ο ίδιος μαζί με άλλους δύο καθηγητές και σκοπό είχε την με όσο το δυνατόν ομαλότερο τρόπο διακανονισμό της όλης υποθέσεως, ώστε να πεισθούν οι φοιτητές να επανέλθουν στην παρακολούθηση των μαθημάτων. Από το εστιατόριο τους τηλεφώνησαν ότι κάτι συμβαίνει. Τόνισε ότι θα ήταν εντελώς απίθανο οι τέσσερις τελευταίοι των κατηγορουμένων να γνώριζαν ποιοι αντέδρασαν στην πρόσκληση της αστυνομίας να εκκενώσουν το κτήριο της Λέσχης ή ως ηθικοί αυτουργοί να προέτρεψαν τους άλλους να προβούν σε όσα συνέβησαν. Ήταν συνεχώς στο γραφείο του και συνομιλούσαν μαζί του. Στη συνέχεια είπε ότι το εστιατόριο από την εξώθυρα και εντεύθεν είναι χώρος του Πανεπιστημίου και δεν επιτρέπεται η είσοδος σε μη φοιτητές, όπως υποδεικνύει και η ταμπέλα που είναι αναρτημένη εκεί, ως εκ τούτου ο χώρος αυτός είναι πανεπιστημιακό άσυλο και αυτή είναι η πραγματικότητα.

Στην συνέχεια εξετάστηκε ως μάρτυρας υπερασπίσεως ο Κοσμήτωρ της Φυσικομαθηματικής Σχολής και Καθηγητής Βιολογίας, Κωνσταντίνος Χριστοδούλου. Είπε ότι δια της πειθούς και του διαλόγου οι φοιτητές θα επιστρέψουν στα μαθήματά τους. Επίσης ότι οι εκπρόσωποι των φοιτητών με τους οποίους συνομιλούσε εκείνη την ημέρα μαζί με τον κ Γούδα, είχαν άψογη συμπεριφορά και ότι δεν γνωρίζει ότι έγιναν αδικήματα εντός της Λέσχης.

Ακολούθησε η εξέταση του Καθηγητή Φιλοσοφίας Αναστασίου Ζολώτα ο οποίος είπε ότι ο Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος κ Γούδας έτρεξε μαζί του αλλόφρων στην Λέσχη , όταν έμαθε για τα επεισόδια αλλά οι φοιτητές είχαν αποχωρήσει όταν έφτασαν εκεί και έτσι αποχώρησε για την Αθήνα. Δήλωσε επίσης ότι η Φοιτητική Λέσχη αποτελεί άσυλο κατ’έθιμον, όπως συμβαίνει και σε όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα στον κόσμο όταν συμβαίνει τα κτήρια και οι εγκαταστάσεις να μην στεγάζονται μαζί.

Μετά εξετάστηκε ο ιδιώτης Νικόλαος Ρασσιάς, ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου, ο οποίος δήλωσε ότι οι ζημιές ανέρχονται σε 40.000 δρχ, δεν έχει όμως απαιτήσεις αποζημίωσης ούτε θα εγείρει ποινική δίωξη.

Εξετάστηκαν στην συνέχεια ο υπάλληλος του εστιατορίου Παναγιώτης Σταθόπουλος και οι φοιτητές Μαρία Μπελογιάννη, Σταύρος Κανναβός και Γεώργιος Βασιλάκης.

Όπως απεικονίζονται στο δημοσιογραφικό ρεπορτάζ της Εφημερίδας Ημέρα των Πατρών οι απολογίες των κατηγορουμένων ήταν ως εξής:

Διονύσιος Ταγκαλάκης: Περιμέναμε τους καθηγητές στην Λέσχη. Όταν ανέβηκαν οι αστυνομικοί επακολούθησε σύγχυση. Εμένα με συνέλαβαν κοντά στον τοίχο και δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός των μαρτύρων κατηγορίας, ότι ετοποθετούσα τραπέζια. Ο καθένας θα μπορούσε στο Φοιτητικό Κίνημα να είναι πρωτεργάτης. Εάν ήταν άλλος, θα ετοποθετούσα εγώ τραπέζια.

Βελισσάριος Μουντράκης: Θεωρούσαμε ότι η Λέσχη είναι φοιτητικό άσυλο. Δεν φεύγαμε φοβούμενοι ότι στον δρόμο θα επαναλαμβάνονταν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και θα μας συνελάμβαναν (σημ. εννοούσε τις συλλήψεις της 14-2-1973 στην Αθήνα). Οι συλλήψεις εγένοντο κατ’επιλογή. Το Φοιτητικό Κίνημα δεν καταστέλλεται με δίκες.

Νίκος Ηλιόπουλος: Αποκρούω την κατηγορία. Η Λέσχη είναι φοιτητικός χώρος. Καθολικό φοιτητικό αίτημα είναι η κατοχύρωση του ασύλου. Η Πολιτεία μπορεί να μην το πιστεύει αυτό , το έχουμε όμως συνειδητοποιήσει εμείς και προσπαθούμε να το επιτύχουμε με τους μικρούς μας αγώνες. Χρειαζόμαστε τις φωνές μας, όχι ξεψυχισμένες, αλλά λόγια καθάρια και δυνατά να βγαίνουν από την καρδιά. Δικάζομαι γιατί δεν ζητιάνευσα αλλά απαίτησα τα δικαιώματα αυτά.

Γεώργιος Δημητριάδης: Η Πανεπιστημιακή Λέσχη αποτελεί άσυλο και η επέμβαση της αστυνομίας απαιτούσε προηγουμένως την άδεια των πανεπιστημιακών αρχών. Έμεινα στην Λέσχη διότι ως φοιτητής του αγώνα για την κατοχύρωση του ασύλου και την αυτονομία των πανεπιστημίων, θεώρησα καθήκον μου να μην φύγω αλλά να μείνω για να αγωνιστώ.

Ιωάννης Πουντουράκης: Αυτήν την στιγμή καταλαβαίνουμε ότι δικάζεται το Φοιτητικό Κίνημα στο πρόσωπο των οκτώ φοιτητών που κατηγορούνται για απείθεια. Δεν αποδέχομαι την κατηγορία. Δεν ζητώ την επιείκεια αλλά ζητώ την αθώωσή μου. Η ποινή που θα μου επιβάλετε θα με ευχαριστήσει διότι θα έχω πράξει το καθήκον μου.

Τζόγια Καππάτου: Δεν έχω μάθει να απολογούμαι. Για τα γεγονότα της Λέσχης δεν έχω ευθύνη αλλά αφού ήταν εκεί η αστυνομία, φυσικό είναι να φοβόντουσαν και οι φοιτητές να εξέλθουν. Όπως καταλαβαίνετε είναι δίκη σκοπιμότητας. Δεν έκανα τίποτα για να δικαστώ. Πιστεύω ότι στα μάτια των συμφοιτητών μας είμαστε δικαιωμένοι και ό,τι επράξαμε το πράξαμε για την πατρίδα μας και τον εαυτό μας.

Αντώνης Τσουρινάκης: Δεν μπορούσα να προβλέψω τα γεγονότα. Με ειδοποίησαν και πήγα στο Πανεπιστήμιο. Όταν έγιναν τα επεισόδια στη Λέσχη, ήμουν στο Παράρτημα.

Κώστας Βογιατζής: Έχοντας εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη, αναμένω να αθωωθώ. Δεν είμαστε τίποτε άλλο ως μέλη των επιτροπών, από φορείς. Και τα φοιτητικά κινήματα δεν έχουν ηγέτες. Δεν είναι λόγος. Είναι εδώ οκτώ επειδή δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν περισσότεροι.

Μετά την απολογία των κατηγορουμένων, τον λόγο έλαβε ο Αντισαγγελέας της έδρας, Πέτρος Βέρροιος. Είπε χαρακτηριστικά: «Φοιτητικόν άσυλον δεν σημαίνει και φοιτητικήν ασυδοσίαν. Δε νομίζω ότι το εστιατόριον, όπου ικανοποιούνται αι γαστριμαργικαί ορέξεις των φοιτητών, ημπορεί να περιληφθή ως του χώρου του Πανεπιστημιακού ασύλου. Παρανόμως ήτο η συγκέντρωσις, άνευ αδείας των πανεπιστημιακών αρχών. Παράνομος ήτο η ανέωξις των παραθύρων και η εκσφενδόνησις εμπρηστικών συνθημάτων. Παράνομος ήτο η παρεμπόδισις των συμφοιτητών των, που επεθύμουν να σπεύσουν εις το εστιατόριον δια φαγητόν. Ζητώ να κηρυχθούν οι κατηγορούμενοι ένοχοι κατά το κατηγορητήριον, οι τέσσερις πρώτοι εκ των φοιτητών, ήτοι οι Διονύσιος Ταγκαλάκης, Βελισσάριος Μουντράκης, Νικόλαος Ηλιόπουλος και Γεώργιος Δημητριάδης και να απαλλαγούν της κατηγορίας οι υπόλοιποι τέσσαρες, ήτοι οι Ιωάννης Πουντουράκης, Τζόγια Καππάτου, Αντώνιος Τσουρινάκης και Κωνσταντίνος Βογιατζής. Φρονώ ότι οι φοιτητές πρέπει να εννοήσουν δια της αποφάσεως ότι δεν έχει καμμίαν σχέσιν με την δικαιοσύνην η ανοχή.

Μετά τον εισαγγελέα της έδρας, αγόρευσαν οι δικηγόροι υπερασπίσεως κατά σειρά : Δημήτρης Γεωργόπουλος, Παύλος Μαρινάκης, Κωστής Στεφανόπουλος, Διονύσιος Αργυρόπουλος και Σταύρος Κανελλόπουλος.

Η δικαστική απόφαση εκφωνήθηκε στις  3  τη νύχτα και ήταν καταδικαστική για Ταγκαλάκη, Μουντράκη, Ηλιόπουλο και Δημητριάδη οι δε υπόλοιποι κατηγορούμενοι απαλλάχτηκαν λόγω αμφιβολιών. Η ποινή ήταν φυλάκιση 25 ημερών και για τους τέσσερις καταδικασθέντες,  για δε τους Μουντράκη και Δημητριάδη με πενταετή αναστολή, για δε τους υπόλοιπους δύο, Ηλιόπουλο και Ταγκαλάκη μετατρέψιμη σε 150 δρχ/ημέρα.

Οι 2500 περίπου φοιτητές της Πάτρας συνέχισαν τους αγώνες τους για παιδεία και ελευθερία και δεν πτοήθηκαν από τις διώξεις. Ένα τρίμηνο σκάρτο μεσολάβησε μέχρι την κορύφωση του αγώνα. Ο Νοέμβρης πλησίαζε γρήγορα. Καυτός και ματωμένος. Και μάλλον αιώνιος στην συνείδηση των μαθητών , των φοιτητών και των δημοκρατών. Και όχι, ίσως , τόσο όσο ως μια – λαμπρή βεβαίως - πράξη αντίστασης αλλά, κυρίως, ως ύμνος στην ορμή , την δύναμη και την φύση των νιάτων, που έχουν την δύναμη να ανατρέπουν και να φέρνουν αλλαγές και πρόοδο.

ΦΩΤΗΣ ΛΟΥΡΙΔΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

ΥΓ – Ευχαριστώ τον εκλεκτό συνάδελφο Μίμη (Δημήτρη) Γεωργόπουλο για τον χρόνο και το υλικό που μοιράστηκε μαζί μου, ως αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων και αυτουργός στη δίκη αυτή.