Ο Παπαδιαμάντης και το Διαδίκτυο

«Επέστη καιρός της αυτολατρείας», όπως έγραψε ο Παπαδιαμάντης στους «Εμπόρους των Εθνών». Απόφθεγμα που, αν και χρονικά μακρινό, ταιριάζει περιγραφικά στους παρόντες ψηφιακούς καιρούς των φωτογραφιών-αυτοφωτογραφιών και των ψηφιακών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μη.

Δεν υπάρχει πλέον κάτι που να λαμβάνει χώρα στην καθημερινότητά μας και να μην αισθάνεται κάποιος την ανάγκη να το δημοσιοποιήσει σε ιστοσελίδες, σε blogs, σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ανάγκη αυτή τείνει να αποδειχθεί ότι υπήρχε εκ γενετής, απλά επειδή πριν από πολλά-πολλά χρόνια δεν υπήρχε η απαιτούμενη πρόοδος της επιστήμης, αλλά υπάρχει τώρα, τώρα διαπιστώνεται, αλλά και διογκώνεται. Επί παραδείγματι, είναι κάποιος δυσκοίλιος, δημοσιοποιεί το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας, και δεν στέκεται εκεί, αλλά το περιγράφει κιόλας. Αλλά ας σοβαρευτούμε.

Εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, γιορτές και σχόλες, εργασίες από σχολεία, εκδηλώσεις από ομίλους, πολιτιστικούς συλλόγους, φυσικά πρόσωπα, όλα δημοσιοποιούνται. Γιατί; Ποιοι έχουν την ανάγκη δημοσιοποίησης; H δημοσιοποίηση αυξάνει την ποιότητα; H ποιότητα έχει ανάγκη την δημοσιοποίηση; Mε τις αναμνήσεις, με αυτές τι γίνεται; Με τον κωφό και τυφλό έρωτα, πώς να τον εκφράσουμε όπως παλιά, ή με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Mε το ξεφύλλισμα του χαρτιού των σελίδων, θα το τελειώσουμε κάποτε; Τελικά τι να κάνω με την Εγκυκλοπαίδεια του Ελευθερουδάκη; Nα την δωρίσω σε ένα σχολείο; Θα σκονιστεί περισσότερο. Να την πουλήσω; Πού; Ποιος θα την πάρει; Πως θα της φερθεί; Ο ένας και μοναδικός καλλιτεχνικός βιβλιοδέτης στην πόλη μας μου είχε πει: «Αγαπητέ μου, οι θησαυροί δεν μετακινούνται, μα αν μετακινηθούν ξέρουν ποιον επισκέπτονται».

Παρωχημένα ερωτήματα φίλτατε. Είμαστε στην εποχή της τεχνολογικής ανάπτυξης που ότι θελήσεις σου παρέχεται σε πολλές εκδόσεις και με εύκολο τρόπο. Όσο για τον καλλιτεχνικό βιβλιοδέτη, μόνος του απόμεινε και σε σύντομο χρόνο θα εξαφανιστεί. Ποιος ο λόγος να μην δημοσιοποιούνται περιβαλλοντικές εργασίες στα blogs των σχολικών μονάδων, αφού τούτο είναι θετικό και για τα παιδιά και για το σχολείο; Ποιος ο λόγος να μην δημοσιοποιούνται εργασίες Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, αφού και αυτό είναι θετικό για τα παιδιά και για τη σχολική μονάδα;

Κάποτε είχα διαβάσει στον Κικέρωνα (106-43 π. Χ.), ότι αν ένα σχολείο έχει ένα κήπο και μια βιβλιοθήκη, έχει όλα όσα του χρειάζονται. Τώρα κήποι στα σχολεία δεν ενδείκνυνται, αλλά και οι βιβλιοθήκες που υπάρχουν, υπό την έννοια της εμμονικής υποχρέωσης, είναι σε περίοπτες θέσεις σε ορισμένα σχολεία και σε υπόγεια σε μερικά άλλα. Και όχι ότι είναι σημαντικό το που βρίσκεται μια βιβλιοθήκη, όσο σημαντικό είναι η χρησιμοποίησή της. Σκονισμένες, αμίλητες, αχρησιμοποίητες, οι περισσότερες, ενώ οι αίθουσες των υπολογιστών «πρώτη μούρη», μέχρι που μπαίνεις μέσα και λες καλημέρα, αυτή χτυπάει στις οθόνες, ξεπροβάλλει ένα κεφάλι και διστακτικά σου λέει… καλημέρα.

Περίεργο δεν το ήξερα, τώρα το μαθαίνω, ότι η περιβαλλοντική αγωγή, η κοινωνική και πολιτική αγωγή πρέπει να δημοσιοποιούνται στα blogs γιατί έτσι μόνο φαίνεται το αποτέλεσμα της δουλειάς που συνετελέσθη. Επίσης πρέπει μερικοί από εμάς να συμβιβαστούν με την αποδοχή του μπράβο που πηγάζει από την δημοσιοποίηση, γιατί τα Likes του Facebook, είναι γυμνασμένα, τρέχουν γρήγορα και πάνω από όλα έχουν υποστήριξη. Ενώ εσύ μέχρι να πιάσεις το λεύκωμα της περιβαλλοντικής να το ξεφυλλίσεις, να το διαβάσεις και να πεις την άποψή σου, οι υπόλοιποι έχουν χαθεί στη μετάφραση.

Επίσης αρχίζω και μαθαίνω ότι ο σεβασμός στο περιβάλλον επιτυγχάνεται με εργασία, μία και έξω, και όχι με μάθημα στο βασικό κορμό της διδακτέας ύλης. Επίσης οι δημοκρατικές πεποιθήσεις είναι θέμα και αυτές εργασιών και όχι πράξεων στην καθημερινότητα. Μην τα θέλετε και όλα με την πρώτη, σιγούλια – σιγούλια θα προσαρμοστώ και ελπίζω να έρθω στα μέτρα της εποχής. Βέβαια υπάρχουν μερικά θέματα ακόμη, δηλαδή, μ’ αρέσει να περνώ απ’ έξω από τις εκδόσεις Ίκαρος, και Κέδρος, όπως και από το πρώην βιβλιοπωλείο της Εστίας.

Επίσης έχω μια δυσκολία να φανταστώ τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» και το «Μονόγραμμα» στο διαδίκτυο, ακόμη – ακόμη ανατρέχω πολλές φορές και εστιάζω στο φωτογραφικό υλικό του Μπαλάφα, που υπάρχει σε εξαιρετικές εκδόσεις και το μυαλό μου…, το μυαλό μου ταξιδεύει. Ξέρετε πόσες φορές έχω ανέβει και κατέβει τα βουνά της Ηπείρου βλέποντας φωτογραφίες αυτού του εξαίρετου φωτογράφου; Aλλά που θα μου πάει θα το «κατακτήσω» και αυτό. Είπαμε σιγά – σιγά για να έχει και αποτέλεσμα η προσαρμογή μου. Όχι δεν φοβάμαι τους υπολογιστές, άλλωστε τους χρησιμοποιώ συλλήβδην, την έλλειψή τους φοβάμαι.

Δυστυχώς, ούτε «αυτός» που έγραψε τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» ζει, αλλά και «αυτός» που έγραψε το «Μονόγραμμα». Γιατί αν ζούσαν, ο μεν «Ρίτσος θα δημοσιοποιούσε τις φυλακές, τα βασανιστήρια, το πόνο που βίωσε ως αριστερός, ο δε Ελύτης θα προσπαθούσε και «αυτός» να δημοσιοποιήσει τον κήπο που έμπαινε στη θάλασσα, όπως και το βαθύ γαρούφαλλο ακρωτήρι, από τις «Μικρές Κυκλάδες».

Όσο για τον Παπαδιαμάντη (1851-1911), εντελώς εντός εποχής, τεχνολογικής εποχής. Βλέπετε τον έκαναν γνωστό οι «Έμποροι των Εθνών», αυτοί που από τότε μέχρι σήμερα κάνουν ακριβώς το ίδιο, εμπορεύονται.