Γιατί στα πεζοδρόμια των περισσότερων ελληνικών πόλεων κυριαρχεί το συγκεκριμένο δένδρο;
Αν θα έπρεπε να δώσουμε ένα στίγμα στη γειτονιά της Τριών Ναυάρχων , που να τη χαρακτηρίζει και να την κάνει να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες περιοχές της πόλης, αυτό θα ήταν σίγουρα το άρωμα από νεράτζι που ιδιαίτερα αυτή την περίοδο κατακλύζει τα πάντα περιμετρικά του πεζόδρομου.
Η τριών Ναυάρχων είναι κατάφυτη από δεκάδες νερατζιές, «σήμα…κατατεθέν» της περιοχής που έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδεθεί με την περιοχή. Χαρακτηριστικά οι μαρτυρίες όσων έζησαν τον βομβαρδισμο της Πάτρας από τους Ιταλούς το 1940 ανέφεραν ότι οι πιλότοι των στρατιωτικών αεροσκαφών της γείτονος νόμιζαν ότι οι νερατζιές ήταν έλληνες στρατιώτες.
Ως καταγωγή του δέντρου οι περισσότεροι θεωρούν το Βιετνάμ και την Ινδία, ωστόσο υπάρχει ένας θρύλος, σύμφωνα με τον οποίο, όλα τα ξινά εσπεριδοειδή –πορτοκάλια, νεράντζια και λεμόνια– βρέθηκαν πρώτα ψηλά στα Ιμαλάια και σταδιακά πέρασαν στη Μέση και την Εγγύς Ανατολή.
Στον ελλαδικό χώρο, βέβαια, υπάρχουν αναφορές στα δέντρα και τους καρπούς τους ήδη από την εποχή του Βυζαντίου, όπου φαίνεται να ονοματίζονται σε διάφορα αλχημικά έργα, σε σατιρικά κείμενα ακόμη και σε ερωτικά μυθιστορήματα.
Σ' ένα από αυτά, μάλιστα, στο έμμετρο «Φλώριος και Πλατζιαφλώρα», ο συγγραφέας χαρακτηρίζει την ηρωίδα με μια σειρά από εξεζητημένα επίθετα όπως «την δενδροηλιόμορφην, μαυροπλουμιστομάταν, την νεραντζοερωτοάκουστον, κρινοτριανταφυλλάτην, τραχηλομαρμαρόμνοστην, ροδοκοκκινοχείλαν, την συντυχογλυκόλαλον, ερωτοπαιδεμένην», αναφερόμενος στο άρωμα της νεραντζιάς.
Πολύ αργότερα το ίδιο δέντρο θα γίνει ολόκληρο δημοτικό τραγούδι, το οποίο τραγουδιέται ακόμη, μέχρι σήμερα, στην Ήπειρο.
Η επιλογή των δενδροφυτεύσεων ήδη από τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα και κυρίως στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, όταν διαμορφωνόταν τα αστικά τοπία στην Ελλάδα, γινόταν με γνώμονα την αντοχή των δένδρων στις κλιματολογικές συνθήκες και τη χαμηλή ή σχεδόν μηδαμινή ανάγκη τους για νερό.
Η νεραντζιά ενδείκνυται για δεντροστοιχίες πόλης. Ζει περισσότερο από όλα τα εσπεριδοειδή. Το πλούσιο φύλλωμα της απορροφά τις μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, συμβάλλοντας στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Είναι το πιο ανθεκτικό σε ασθένειες ανθεκτικό εσπεριδοειδές δέντρο. Αντέχει σε δυσμενείς συνθήκες, στην έλλειψη νερού και δεν χρειάζεται λίπασμα. Έχει μαλακά αγκάθια, ενώ η κόμη της είναι σχετικά μορφοποιημένη και δεν παρουσιάζει την άναρχη ανάπτυξη των άλλων εσπεριδοειδών και ειδικά της λεμονιάς.
Οι νεραντζιές επελέγησαν και με ένα ακόμη κριτήριο. Στις αρχές του αιώναοι δενδροφυτεύσεις γίνονταν κυρίως με δένδρα όπως πορτοκαλιές ή λεμονιές. Σύντομα όμως διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι διαγούμιζαν τα δένδρα την περίοδο της καρποφορίας. Οπότε οι νεραντζιές ήρθαν να αποτρέψουν, εν τη γενέσει της, τη συνήθεια αυτή.
Βέβαια, όσον αφορά τον αστικό μύθο των συλλεκτών, κυρίως εσπεριδοειδών ή ελιών, μόνο μύθος δεν μοιάζει να είναι ακόμη και στις ημέρες μας. Οι μαρτυρίες για δήθεν αδιάφορους περιπατητές που κρατούν ένα μικρό ραβδάκι και μια πλαστική σακούλα και τινάζουν ελιές ή κόβουν λεμόνια από τα κλαδιά των δένδρων, δεν λείπουν, ειδικά όσο πλησιάζει η περίοδος καρποφορίας. Μόνο που η... δουλειά γίνεται στη ζούλα ή αργά το απόγευμα, με το σούρουπο, ενώ και το γευστικό αποτέλεσμα δεν φαίνεται να είναι ικανοποιητικό.
Σκοπός των αστικών δεντροστοιχιών είναι να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των κατοίκων, προσφέροντας οξυγόνο, που τόσο έχουμε ανάγκη οι κάτοικοι στις μεγάλες πόλεις.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο εμβολιασμός λεμονιάς πάνω σε νεραντζιά αντενδείκνυται διότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό αποτυχίας, με αποτέλεσμα το δέντρο να ξεραίνεται.
Η λεμονιά δεν είναι κατάλληλη για τα πεζοδρόμια της πόλης μας, που συνήθως έχουν περιορισμένο πλάτος. Δεν αντέχει στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα σε περίπτωση πάγου, να ξεραίνεται. Έχει σκληρά και επικίνδυνα αγκάθια, γεγονός που την καθιστά επικίνδυνη για τους πεζούς. Απαιτεί συγκεκριμένες λιπάνσεις και αρκετό νερό για να αποδώσει.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
